Starenje kože je prirodan proces, a spoljašnji faktori koji mu mogu doprinijeti su UV zračenje, pušenje, zagađen vazduh, stres i nezdrava ishrana. Koža postaje tanja i suha, ima manje tonusa i razvijaju se bore. Ovo su posljedice istanjivanja dermisa i epidermisa te smanjene proizvodnje kolagena.
Postoji nekoliko oblika derivata vitamina A koji se koriste u dermalnim preparatima. Retinil palmitat i retinol su blaži retinoidi, dok su retinaldehid, adapalen, tretinoin i tazaroten jači i efikasniji u tretmanu akni, dubokih bora i hiperpigmentacije.
Primjena preparata za kožu koji sadrže retinol, derivat vitamina A, može smanjiti efekte starenja jer on stimuliše sintezu kolagena, inhibira aktivnost enzima koji razaraju kolagena vlakna, smanjuje oksidativni stres i modulira gensku ekspresiju. Posljedično dolazi do smanjenja vidljivih promjena na koži poput bora. Eksfolijacijom pigmentisanih ćelija i direktnim smanjenjem produkcije melanina retinol djeluje protiv hiperpigmentacije.
Iako je retinoidna kiselina aktivni oblik retinola, njena direktna primjena se izbjegava jer češće izaziva neželjene efekte poput crvenila, suhoće, ljuštenja i svraba kože. Iritacija se može smanjiti upotrebom emolijensa ili izborom preparata retinola koji u sebi već sadrže sredstva za hidrataciju kože.
Jačina retinola u preparatima varira od 0.01% do 1%, a sama koncentracija nije mjera efikasnosti – važno je i na koji način je preparat napravljen (serum, krem, liposomi). Mogu ih koristiti tinejdžeri u slučaju agresivnih oblika akni, ali se pretežno koriste kod starijih od 25 godina.
Preporučuje se započinjanje sa 0.01-0.03% retinolom jednom dnevno, uveče, svaki 2-3. dan i postepeno povećavati učestalost primjene do svakodnevne, uz mogućnost postepenog povećanja koncentracije do 1%. S obzirom na eksfolirajuće dejstvo koža može biti osjetljivija na sunčevu svjetlost pa je zgodno nošenje dnevnih krema sa SPF-om.
Osobe sa suhom i osjetljivom kožom treba da primijene retinol poslije nanošenja hidratantne kreme kako bi se smanjila iritacija, dok osobe sa masnom kožom sklonom aknama treba prvo da nanesu retinol kako bi dospio do dubljih dijelova kože i ispoljio svoje dejstvo.
Dugotrajna primjena retinola je bezbjedna, a koža nam sama daje do znanja da smo pretjerali sa koncentracijom ili učestalošću primjene ako se pojave znaci iritacije.
mr ph. Tamara Devetak
